वर्णमाला मराठी व्याकरण सराव प्रश्नसंच
Question : 1
तोंडावाटे निघणाऱ्या मूलध्वनींना काय म्हणतात ?
Correct Answer: वर्ण
तोंडावाटे निघणाऱ्या मूलध्वनींना 'वर्ण' म्हणतात. वर्ण हे भाषेतील सर्वात लहान ध्वनी घटक आहेत
Question : 2
मूळ वर्णमालेत वर्णांची संख्या किती होती ?
Correct Answer: 48
मूळ वर्णमालेत 48 वर्ण होते.
Question : 3
मराठी भाषेतील आधुनिक वर्णमालेत सध्या किती वर्णांचा समावेश होतो ?
Correct Answer: 52
मूळ वर्णमालेत 48 वर्ण होते, परंतु शासन निर्णय 6 नोव्हेंबर 2009 नुसार ॲ व ऑ या इंग्रजी स्वरांचा तसेच क्ष व ज्ञ या संयुक्त व्यंजनांचा वर्णमालेत समावेश केल्याने सध्या (2023) आधुनिक वर्णमालेत एकूण 52 (48 + 4) वर्ण आहेत. ज्यामध्ये 14 स्वर, 2 स्वराधी, 34 व्यंजने व 2 संयुक्त व्यंजनांचा समावेश होतो
Question : 4
मराठी भाषेतील आधुनिक वर्णमालेत एकूण ........ स्वर , ........ स्वरादी व ........ व्यंजने आहेत
Correct Answer: 14, 2, 34
आधुनिक मराठी वर्णमालेत 14 स्वर, 2 स्वरादी आणि 34 व्यंजने आहेत.
Question : 5
अलीकडे मराठी भाषेतील खालीलपैकी कोणत्या वर्णाचा वापर नाहीसा झाला आहे ?
Correct Answer: ऌ
ऌ या स्वराचा वापर आता मराठी भाषेत जवळजवळ नाहीसा झाला आहे.
Question : 6
खालीलपैकी कोणत्या वर्णाच्या पूर्वी स्वर आहे ?
Correct Answer: अः
अः (विसर्ग) हा स्वरादी आहे, त्याच्या पूर्वी अ हा स्वर येतो.
Question : 7
खालीलपैकी कोणता वर्ण संयुक्त वर्ण नसूनही त्याचे उच्चारस्थान दोन ठिकाणी आहे ?
Correct Answer: व्
व् (व) हा दंत्य आणि ओष्ठ्य या दोन ठिकाणी उच्चारला जातो, त्यामुळे तो संयुक्त नसूनही त्याचे उच्चारस्थान दोन ठिकाणी आहे.
Question : 8
वर्णमालेतील पुढीलपैकी कोणते/ती वर्णाक्षर लुप्त होण्याच्या मार्गावर आहे/त
1 ) ऋ
2 ) ञ
3 ) ऌ
1 ) ऋ
2 ) ञ
3 ) ऌ
Correct Answer: वरील सर्व
ऋ, ञ आणि ऌ या सर्व वर्णांचा वापर मराठीत कमी होत चालला आहे आणि ते लुप्त होण्याच्या मार्गावर आहेत.
Question : 9
मराठी वर्णमालेत एकूण किती मृदू वर्ण आहेत ?
Correct Answer: 35
मराठी वर्णमालेत एकूण 35 मृदू वर्ण आहेत.
Question : 10
मराठी वर्णमालेत एकूण किती कठोर वर्ण आहेत ?
Correct Answer: 13
मराठी वर्णमालेत एकूण 13 कठोर वर्ण आहेत.
Question : 11
ज्यांचा उच्चार दुसऱ्या कोणत्याही वर्णाच्या सहाय्याशिवाय होऊ शकतो त्यांना काय म्हणतात ?
Correct Answer: स्वर
ज्या वर्णांचा उच्चार दुसऱ्या कोणत्याही वर्णाच्या मदतीशिवाय, म्हणजेच स्वतंत्रपणे होतो, त्यांना 'स्वर' म्हणतात.
Question : 12
मराठी भाषेच्या शास्त्रीय वर्णमालेत एकूण किती स्वर आहेत ?
Correct Answer: 14
मराठीच्या आधुनिक वर्णमालेत, ॲ आणि ऑ या इंग्रजी स्वरांचा समावेश झाल्यामुळे एकूण स्वरांची संख्या 14 आहे.
Question : 13
पुढे काही विधाने दिली आहेत . त्या आधारे योग्य पर्याय निवडा
अ ) स्वर हे पूर्ण उच्चाराचे वर्ण आहेत
ब ) व्यंजने ही अपूर्ण उच्चारांची आहेत
अ ) स्वर हे पूर्ण उच्चाराचे वर्ण आहेत
ब ) व्यंजने ही अपूर्ण उच्चारांची आहेत
Correct Answer: अ आणि ब बरोबर
स्वर हे स्वतंत्र उच्चाराचे असल्याने त्यांना पूर्ण उच्चाराचे वर्ण म्हणतात, तर व्यंजनांच्या उच्चारासाठी स्वरांची मदत घ्यावी लागते, म्हणून ती अपूर्ण उच्चाराची असतात. त्यामुळे दोन्ही विधाने योग्य आहेत.
Question : 14
खालीलपैकी योग्य विधान / विधाने निवडा
1 ) मराठी भाषेतील आधुनिक वर्णमालेत एकूण 14 स्वर आहेत
2 ) ज्या वर्णांचा उच्चार दुसऱ्या वर्णाच्या मदतीशिवाय होतो त्यास स्वर म्हणतात
3 ) स्वरांच्या उच्चारांच्या वेळी हवेचा मार्ग अडविलेला नसतो
4 ) स्वर स्वतंत्र उच्चाराचे असतात
1 ) मराठी भाषेतील आधुनिक वर्णमालेत एकूण 14 स्वर आहेत
2 ) ज्या वर्णांचा उच्चार दुसऱ्या वर्णाच्या मदतीशिवाय होतो त्यास स्वर म्हणतात
3 ) स्वरांच्या उच्चारांच्या वेळी हवेचा मार्ग अडविलेला नसतो
4 ) स्वर स्वतंत्र उच्चाराचे असतात
Correct Answer: वरील सर्व
दिलेली सर्व विधाने योग्य आहेत. आधुनिक वर्णमालेत 14 स्वर आहेत, स्वरांचा उच्चार स्वतंत्र होतो, आणि उच्चाराच्या वेळी हवेला कोणताही अडथळा येत नाही.
Question : 15
वर्णमालेतील स्वरांचे प्रकार किती आहेत ?
Correct Answer: तीन
मराठी वर्णमालेतील स्वरांचे मुख्य प्रकार तीन आहेत: ऱ्हस्व स्वर, दीर्घ स्वर आणि संयुक्त स्वर
Question : 16
खालीलपैकी चुकीची जोडी ओळखा ?
1 . ए = अ + इ / ई
2 . ऐ = आ + इ / ई
3 . ओ = अ + उ / ऊ
4 . औ = आ + उ / ऊ
1 . ए = अ + इ / ई
2 . ऐ = आ + इ / ई
3 . ओ = अ + उ / ऊ
4 . औ = आ + उ / ऊ
Correct Answer: वरीलपैकी नाही
दिलेल्या सर्व जोड्या योग्य आहेत.
Question : 17
' ओ ' हा संयुक्त स्वर कोणत्या दोन स्वरांनी बनलेला आहे ?
Correct Answer: अ + उ / ऊ
ओ हा संयुक्त स्वर 'अ + उ / ऊ' या दोन स्वरांनी बनलेला आहे
Question : 18
' औ ' हा संयुक्त स्वर कोणत्या दोन स्वरांनी बनलेला आहे ?
Correct Answer: आ + उ / ऊ
औ हा संयुक्त स्वर 'आ + उ / ऊ' या दोन स्वरांनी बनलेला आहे
Question : 19
' ए ' हा संयुक्त स्वर कोणत्या दोन स्वरांनी बनलेला आहे ?
Correct Answer: अ + इ / ई
ए हा संयुक्त स्वर 'अ + इ / ई' या दोन स्वरांनी बनलेला आहे
Question : 20
' ऐ ' हा संयुक्त स्वर कोणत्या दोन स्वरांनी बनलेला आहे ?
Correct Answer: आ + इ / ई
ऐ हा संयुक्त स्वर 'आ + इ / ई' या दोन स्वरांनी बनलेला आहे
Question : 21
मराठी वर्णमालेत इंग्रजी भाषेतून कोणते दोन स्वर स्वीकारले आहेत ?
Correct Answer: ॲ व ऑ
आधुनिक मराठी वर्णमालेत इंग्रजी भाषेतील 'ॲ' (bat) आणि 'ऑ' (ball) हे दोन स्वर स्वीकारले आहेत
Question : 22
ॲ आणि ऑ हे दोन स्वर मराठी भाषेत कोणत्या भाषेतून आले आहे ?
Correct Answer: इंग्रजी
ॲ आणि ऑ हे दोन स्वर इंग्रजी भाषेतील शब्दांच्या उच्चारांसाठी मराठीत स्वीकारले गेले आहेत
Question : 23
स्वरांच्या ऱ्हस्व व दीर्घ उच्चारानुसार शब्दांचे अर्थ बदलू शकतात त्यानुसार खाली काही शब्द दिले आहेत त्यापैकी चूकीची जोडी ओळखा ?
Correct Answer: पिक - धान्य
पिक (दीर्घ 'ई') म्हणजे कोकिळा, तर 'पिक' (ऱ्हस्व 'इ') म्हणजे धान्य. त्यामुळे, 'पिक - धान्य' ही जोडी चुकीची नाही. 'पिक'चा अर्थ 'कोकीळ' आहे आणि 'पिक'चा अर्थ 'धान्य' आहे
Question : 24
स्वरांच्या ऱ्हस्व व दीर्घ उच्चारानुसार शब्दांचे अर्थ बदलू शकतात त्यानुसार खाली काही शब्द दिले आहेत त्यापैकी चूकीची जोडी ओळखा ?
Correct Answer: सुर - आवाज
सुर (ऱ्हस्व 'उ') म्हणजे देव, तर सूर (दीर्घ 'ऊ') म्हणजे आवाज. त्यामुळे, 'सुर - आवाज' ही जोडी चुकीची आहे
Question : 25
स्वरांच्या ऱ्हस्व व दीर्घ उच्चारानुसार शब्दांचे अर्थ बदलू शकतात त्यानुसार खाली काही शब्द दिले आहेत त्यापैकी चूकीची जोडी ओळखा ?
Correct Answer: मीलन - भेट
मीलन (दीर्घ 'ई') म्हणजे भेट, तर मिलन (ऱ्हस्व 'इ') म्हणजे वेगळे होणे किंवा दूर होणे. त्यामुळे, 'मीलन - भेट' ही जोडी योग्य आहे
Your Score
Total Questions :
Attempted :
Correct Answers :
Wrong Answers :
Your Score : /
🔊 महत्त्वाची सूचना : जर तुम्हाला या प्रश्नसंचामध्ये काही त्रुटी आढळल्‍या असतील किंवा एखाद्या प्रश्नाचे उत्तर चुकीचे दिले आहे, असे वाटत असल्‍यास, आम्हाला चुकीच्या प्रश्न क्रमांकासह योग्य उत्तर कमेंट करा
🌐 दररोज नवनवीन प्रश्नसंच सोडविण्यासाठी MPSC Battle या संकेतस्थळाला दररोज आवश्य भेट द्या