मराठी व्याकरण प्रश्नसंच
Question : 1
------------------ हा सामासिक शब्द आहे
Correct Answer: 3
'समीकरण' हा सामासिक शब्द आहे. 'सम' आणि 'करण' या दोन शब्दांनी मिळून हा तयार झाला आहे
Question : 2
खालीलपैकी कोणते उदाहरण अव्ययीभाव समासाचे नाही
Correct Answer: 4
'राजपुत्र' (राजाचा पुत्र) हे तत्पुरुष समासाचे उदाहरण आहे, तर 'प्रतिदिन', 'यथाशक्ती' आणि 'गावोगाव' ही अव्ययीभाव समासाची उदाहरणे आहेत
Question : 3
खालीलपैकी 'वैकल्पिक द्वंद्व' समासाचे उदाहरण कोणते
Correct Answer: 3
खरे-खोटे' याचा विग्रह 'खरे किंवा खोटे' असा होतो, जे पर्यायात्मक स्वरूप दर्शवते. 'स्त्री-पुरुष' (स्त्री आणि पुरुष) हे इतरेतर आणि 'भाजीपाला' (भाजी, पाला, वगैरे) हे समाहार द्वंद्व समासाचे उदाहरण आहे.
Question : 4
देशगत ( देशाला परखा झालेला ) हे कोणत्या समासाचे उदाहरण आहे
Correct Answer: 3
'देशगत' (देशाला गत झालेला) या सामासिक शब्दात 'ला' या द्वितीया विभक्तीच्या प्रत्ययाचा लोप झाला आहे, म्हणून हे द्वितीया तत्पुरुष समासाचे उदाहरण आहे.
Question : 5
यथाक्रम , आमरण , प्रशिक्षण - हे शब्द कोणत्या समास प्रकारातील आहेत
Correct Answer: 3
'यथाक्रम', 'आमरण', 'प्रशिक्षण' हे शब्द अव्ययीभाव समासाचे आहेत. यामध्ये पहिले पद महत्त्वाचे असून ते क्रियाविशेषण अव्यय म्हणून कार्य करतात.
Question : 6
प्रतिक्षण, तोंडपाठ, ग्रंथकार, साखरभात, नीलकंठ, आजन्म यापैकी अव्ययीभाव समासाचे शब्द ओळखा
Correct Answer: 2
'प्रतिक्षण' (प्रत्येक क्षणाला) आणि 'आजन्म' (जन्मापासून) हे अव्ययीभाव समासाचे उदाहरण आहेत, ज्यात पहिले पद क्रियाविशेषण आहे.
Question : 7
गल्लोगल्ली या शब्दाचा समास कोणता
Correct Answer: 4
'गल्लोगल्ली' (गल्लीगल्लीत) हा शब्द पुनरावृत्तीने तयार झाला आहे आणि तो क्रियाविशेषण म्हणून वापरला जातो, म्हणून तो अव्ययीभाव समास आहे.
Question : 8
खाली दिलेल्या उदाहरणातून अव्ययीभाव समासाची उदाहरणे असलेला योग्य पर्याय निवडा
Correct Answer: 2
'दररोज', 'बिनचूक', 'गैरहजर', 'घरोघरी' हे सर्व अव्ययीभाव समासाचे उदाहरण आहेत, ज्यात पहिले पद क्रियाविशेषण आहे किंवा अव्यय आहे.
Question : 9
पुढे दिलेल्या सामासिक शब्दाचा समास कोणता - दररोज
Correct Answer: 1
'दररोज' (प्रत्येक रोज) या शब्दात पहिले पद अव्यय असून ते क्रियाविशेषणाचे काम करते, म्हणून हा अव्ययीभाव समास आहे
Question : 10
जागोजागी' हे कोणत्या समासाचे उदाहरण आहे
Correct Answer: 3
'जागोजागी' हा पुनरावृत्तीने तयार झालेला शब्द आहे आणि तो 'प्रत्येक जागी' असा अर्थ देतो. हे अव्ययीभाव समासाचे वैशिष्ट्य आहे.
Question : 11
बिनधास्त, बेशक, बरहुकूम , बिनशर्त - ही पदे कोणत्या समासाची आहेत
Correct Answer: 2
'बिनधास्त', 'बेशक', 'बरहुकूम', 'बिनशर्त' या सर्व शब्दांमध्ये पहिले पद अव्यय आहे, म्हणून हे अव्ययीभाव समासाचे आहेत.
Question : 12
बरेवाईट या शब्दाचा समास कोणता
Correct Answer: 1
'बरेवाईट' या शब्दाचा विग्रह 'बरे किंवा वाईट' असा होतो, म्हणून हा वैकल्पिक द्वंद्व समास आहे.
Question : 13
स्वर्गवास हा सामासिक शब्द कोणत्या समास प्रकारातील आहे
Correct Answer: 4
'स्वर्गवास' (स्वर्गात वास) या सामासिक शब्दात सप्तमी विभक्तीचा लोप झाला आहे, म्हणून हा विभक्ती तत्पुरुष समास आहे.
Question : 14
पुढील सामासिक शब्दाचा प्रकार सांगा - दररोज
Correct Answer: 4
'दररोज' हा शब्द 'प्रत्येक रोज' असा अर्थ देतो आणि क्रियाविशेषण म्हणून कार्य करतो, म्हणून हा अव्ययीभाव समास आहे.
Question : 15
त्याने तीला नापसंत केले . या वाक्यातील नापसंत हा शब्द कोणत्या समास प्रकारातील आहे
Correct Answer: 3
'नापसंत' (पसंत नसलेला) या शब्दात पहिले पद नकारार्थी आहे, म्हणून हा नञ तत्पुरुष समास आहे.
Question : 16
त्रैलोक्य या शब्दात कोणता समास आहे
Correct Answer: 4
'त्रैलोक्य' (तीन लोकांचा समूह) या शब्दात पहिले पद 'त्रै' हे संख्यावाचक आहे, म्हणून हा द्विगु समास आहे.
Question : 17
दीपाचा चुलत सासरा म्हणजे देव माणूस आहे . या वाक्यातील 'चुलत सासरा' हा सामासिक शब्द या समासाचे उदाहरण आहे
Correct Answer: 2
'चुलत सासरा' याचा विग्रह 'चुलतीचा नवरा म्हणजे सासरा' असा होतो, ज्यात 'नवरा' हे मधले पद लुप्त झाले आहे. म्हणून हा मध्यमपदलोपी समास आहे.
Question : 18
पुढील शब्दाचा समास ओळखा : आईवडील
Correct Answer: 1
'आईवडील' या शब्दाचा विग्रह 'आई आणि वडील' असा होतो, म्हणून हा इतरेतर द्वंद्व समास आहे.
Question : 19
भीमार्जुन या सामासिक शब्दात कोणता समास आहे
Correct Answer: 3
'भीमार्जुन' (भीम आणि अर्जुन) या शब्दाचा विग्रह 'आणि' या उभयान्वयी अव्ययाने होतो, म्हणून हा इतरेतर द्वंद्व समास आहे.
Question : 20
'पंचपाळे' या सामासिक शब्दाचा विग्रह कसा होईल
Correct Answer: 1
'पंचपाळे' (पाच पळ्यांचा समुदाय) हा द्विगु समास आहे, ज्यात पहिले पद संख्यावाचक आहे.
Question : 21
पुढे दिलेल्या सामासिक शब्दाचा समास कोणता - तोंडी लावणे
Correct Answer: 1
'तोंडी लावणे' या शब्दात 'तोंडी' हे पद विभक्ती प्रत्यय (सप्तमी) असून ते लुप्त झाले नाही, म्हणून हा अलुक तत्पुरुष समास आहे.
Question : 22
कृपाहीन या शब्दाचा समास कोणता
Correct Answer: 2
'कृपाहीन' (कृपेने हीन) या शब्दात तृतीया विभक्तीच्या प्रत्ययाचा लोप झाला आहे, म्हणून हा तत्पुरुष समास आहे.
Question : 23
खालीलपैकी कोणता शब्द मध्यमपदलोपी तत्पुरुष समासाचे उदाहरण आहे
Correct Answer: 4
'चुलत सासरा' याचा विग्रह 'चुलतीचा नवरा म्हणजे सासरा' असा होतो, ज्यात 'नवरा म्हणजे' हे मधले पद लुप्त झाले आहे, म्हणून हे मध्यमपदलोपी तत्पुरुष समासाचे उदाहरण आहे.
Question : 24
पाप-पुण्य या सामासिक शब्दाचा विग्रह कोणत्या प्रकारच्या द्वंद्व समासाचा आहे
Correct Answer: 2
'पाप-पुण्य' या शब्दाचा विग्रह 'पाप किंवा पुण्य' असा होतो. येथे दोन परस्परविरोधी पर्यायांमधून एकाची निवड दर्शवली आहे, त्यामुळे हा वैकल्पिक द्वंद्व समास आहे.
Question : 25
नदीनाले या शब्दाचा विग्रह नदी, नाले, इत्यादी असा होतो . तर हा कोणत्या समासाचा प्रकार आहे
Correct Answer: 2
ज्या समासात शब्दांच्या समूहाचा बोध होतो आणि विग्रहात 'इत्यादी', 'वगैरे' यांसारखे शब्द वापरले जातात, तो समाहार द्वंद्व समास असतो. 'नदीनाले' याचा विग्रह 'नदी, नाले, इत्यादी' असा होतो.
Your Score
Total Questions :
Attempted :
Correct Answers :
Wrong Answers :
Your Score : /