नाम व नामाचे प्रकार मराठी व्याकरण प्रश्नसंच
Question : 1
' लेखणी ' हे कोणत्या प्रकारचे नाम आहे ?
Correct Answer: सामान्यनाम
Question : 2
पुढीलपैकी कोणता शब्द सामान्य नाम आहे ?
Correct Answer: आमराई
आमराई (आंब्याच्या झाडांचा समूह) हे समूहवाचक नाम आहे, जो सामान्य नामाचा एक उपप्रकार आहे. अरवली आणि आग्यावेताळ हे विशेष नामे आहेत, तर दांडगाई हे भाववाचक नाम आहे
Question : 3
' सोळा सोमवार ' हे कोणते नाम आहे ?
Correct Answer: सामान्य नाम
सोमवार (Proper Noun) या विशेषनामाचा उपयोग इथे व्रत/संकल्प (Common Noun) म्हणून अनेकवचनी केला आहे, त्यामुळे ते सामान्यनाम ठरते
Question : 4
खालील पर्यायांपैकी सामान्य नाम कोणते ?
Correct Answer: रस्ता
रस्ता (Road) हा शब्द एकाच जातीच्या अनेक वस्तूंना लागू होतो, तर भारत, हिमालय आणि गंगा ही विशिष्ट नावे (विशेष नामे) आहेत.
Question : 5
खाली दिलेल्या शब्दापैकी विशेषनाम कोणते ते सांगा ?
Correct Answer: भारत
भारत हे एका विशिष्ट देशाला दिलेले नाव आहे, म्हणून ते विशेषनाम आहे. राष्ट्र आणि गाय ही सामान्य नामे आहेत.
Question : 6
प्रज्ञा ही माझी मुलगी आहे यातील अधोरेखित शब्दाच्या नामाचा प्रकार ओळखा ?
Correct Answer: विशेष नाम
प्रज्ञा हे एका विशिष्ट व्यक्तीचे नाव आहे, ज्यामुळे त्या व्यक्तीचा बोध होतो, म्हणून ते विशेषनाम आहे
Question : 7
आमची तारा आता कॉलेजात जाते
Correct Answer: विशेषनाम
सामान्यतः 'तारा' हे 'star' या अर्थाने सामान्यनाम असले तरी, या वाक्यात ते एका व्यक्तीसाठी वापरले आहे, म्हणून ते विशेषनाम (Proper Noun) म्हणून कार्य करते
Question : 8
पुढील वाक्यातील विशेषनाम ओळखा . ' माधुरी उद्या मुंबईला जाईल '.
Correct Answer: माधुरी
माधुरी हे व्यक्तीचे नाव आहे, तर मुंबईला हे दुसरे विशेषनाम विभक्ती लागून आले आहे; दिलेल्या पर्यायांमध्ये माधुरी हे नाम आहे. (उद्या - क्रियाविशेषण, जाईल - क्रियापद).
Question : 9
लोकमान्यांनी स्वातंत्र्याची प्रेरणा दिली
Correct Answer: विशेषनाम
लोकमान्यांनी (लोकमान्य) हे एका विशिष्ट व्यक्तीला (बाळ गंगाधर टिळक) दिलेले उपनाम आहे, म्हणून ते विशेषनाम आहे
Question : 10
नवलाई , गारवा , मित्रत्व , शहाणपणा , देवत्व ही नामाच्या कोणत्या प्रकारात येतात
Correct Answer: भाववाचक नाम
ज्या शब्दांमुळे गुण, धर्म, किंवा अवस्था यांचा बोध होतो (उदा. -पण, -त्व, -वा, -आई प्रत्यय लागून), त्यांना भाववाचक नामे म्हणतात
Question : 11
' गोड ' या शब्दाचे भाववाचक नाम कोणते
Correct Answer: गोडवा
गोड (विशेषण) या शब्दाला '-वा' प्रत्यय लागून गोडवा हे भाववाचक नाम तयार होते.
Question : 12
' गुलामगिरी ' हे नामाच्या कोणत्या उपप्रकारातील आहे ?
Correct Answer: भाववाचक नाम
गुलामगिरी हे 'गुलाम' या शब्दाला '-गिरी' हा प्रत्यय लागून तयार झालेले, एक अवस्था दर्शवणारे नाम आहे, म्हणून ते भाववाचक नाम आहे.
Question : 13
सौंदर्य , मनुष्यत्व , विश्रांती , श्रीमंती या नावातील नामाचा प्रकार कोणता ते ओळखा
Correct Answer: भाववाचक नाम
ही सर्व नामे गुण, अवस्था किंवा धर्म दर्शवतात आणि त्यांना स्पर्श करता येत नाही, म्हणून ती भाववाचक नामे आहेत.
Question : 14
' वर्गात विनोद नेहमी दांडगाई करतो ' या वाक्यातील भाववाचक नाम ओळखा
Correct Answer: दांडगाई
दांडगाई हे 'दांडगा' या शब्दापासून 'ई' प्रत्यय लागून झालेले नाम आहे, जे एक अमूर्त वर्तन (गुण/धर्म) दर्शवते.
Question : 15
पुढीलपैकी कोणत्या उदाहरणात भाववाचक नामांचा विशेषनामासारखा उपयोग केला आहे
Correct Answer: शेजारची तारा यंदा B.A झाली
तारा हे मूळतः सामान्यनाम (Star) आहे, परंतु या वाक्यात ते एका विशिष्ट मुलीचे नाव (विशेषनाम) म्हणून वापरले आहे. (टीप: 'बेबी' हे सुद्धा Common Noun चा Proper Noun म्हणून वापरण्याचे उदाहरण असू शकते.)
Question : 16
शब्दाचा प्रकार ओळखा ' सौंदर्य '
Correct Answer: भाववाचक नाम
सौंदर्य हा एक अमूर्त गुणधर्म आहे, ज्याला स्पर्श करता येत नाही, म्हणून ते भाववाचक नाम आहे.
Question : 17
भाववाचक नामाबाबत खालीलपैकी चुकीची जोडी शोधा
Correct Answer: नवल - नवेली
नवल (Adjective) चे भाववाचक नाम नवलाई होते, तर नवेली हे स्त्रीलिंगी विशेषण आहे, म्हणून ही जोडी चुकीची आहे.
Question : 18
पुढील शब्दातील भाववाचक नाम ओळखा
Correct Answer: श्रीमंत
दिलेले सर्व पर्याय सामान्य नामे / विशेषणे आहेत. यापैकी कोणतेही भाववाचक नाम नाही. मूळ प्रश्न अपेक्षित भाववाचक नाम श्रीमंती किंवा दारिद्र्य असावे.
Question : 19
त्याची छी - तू झाली . अधोरेखित नामाचा प्रकार ओळखा
Correct Answer: अव्ययसाधित नाम
छी-तू हे शब्द मूळतः अव्यय आहेत (केवलप्रयोगी अव्यय), परंतु त्यांचा उपयोग वाक्यात नाम म्हणून केला आहे, म्हणून ते अव्ययसाधित नाम आहे.
Question : 20
' या वयात तुला असे बोलणे शोभत नाही ' या वाक्यातील अधोरेखित शब्दाची जात ओळखा
Correct Answer: धातुसाधित नाम
बोलणे हा शब्द 'बोल' या धातूपासून तयार झाला असून वाक्यात नाम म्हणून कार्य करतो, म्हणून तो धातुसाधित नाम (Verbal Noun) आहे.
Question : 21
शब्दाच्या अर्थात बदल न करता शब्दाची जात बदला - ' शहाण्याला शब्दाचा मार '
Correct Answer: शहाण्या माणसाला शब्दाचा मार समजतो
दिलेल्या वाक्यात 'शहाण्याला' हे विशेषण नाम म्हणून वापरले आहे. पहिल्या पर्यायात 'शहाण्या' (विशेषण) आणि 'माणूस' (नाम) अशी शब्दजात बदलली आहे.
Question : 22
पुढील विधाने वाचा
1 ) विशेषनामे व भाववाचक नामे ही एकवचनी असतात
2 ) सामान्यनामाचे अनेकवचन शक्य नसते
3 ) सामान्यनामे कधीकधी विशेष नामाचे कार्य करतात
1 ) विशेषनामे व भाववाचक नामे ही एकवचनी असतात
2 ) सामान्यनामाचे अनेकवचन शक्य नसते
3 ) सामान्यनामे कधीकधी विशेष नामाचे कार्य करतात
Correct Answer: 1 आणि 3 योग्य
विधान 1 आणि 3 योग्य आहेत. विधान 2 अयोग्य आहे, कारण सामान्यनामाचे अनेकवचन शक्य असते (उदा. घर-घरे).
Question : 23
योग्य विधाने निवडा
1 ) नाम हे लिंग , वचन व विभक्तीनुसार बदलते
2 ) सामान्यनाम , विशेषनाम , व भाववाचक नाम हे नामाचे मुख्य तीन प्रकार आहेत
3 ) नाम हे अविकारी असते
1 ) नाम हे लिंग , वचन व विभक्तीनुसार बदलते
2 ) सामान्यनाम , विशेषनाम , व भाववाचक नाम हे नामाचे मुख्य तीन प्रकार आहेत
3 ) नाम हे अविकारी असते
Correct Answer: 1 आणि 2
विधाने 1 आणि 2 योग्य आहेत. नाम हे विकारी असते, म्हणजे ते लिंग, वचन आणि विभक्तीनुसार बदलते, म्हणून विधान 3 (नाम हे अविकारी असते) चुकीचे आहे.
Question : 24
सुयोग्य शब्दजाती ओळखा
1 ) सामान्यनाम - शाळा , सोने , दूध , साखर
2 ) विशेषनाम - नलिनी , हरी , हिमालय , गंगा
3 ) भाववाचक नाम - कीर्ती , वासल्य , वार्धक्य , उड्डान
4 ) धातुसाधित नाम - कर , वागणे , हसू , देणाऱ्याने
1 ) सामान्यनाम - शाळा , सोने , दूध , साखर
2 ) विशेषनाम - नलिनी , हरी , हिमालय , गंगा
3 ) भाववाचक नाम - कीर्ती , वासल्य , वार्धक्य , उड्डान
4 ) धातुसाधित नाम - कर , वागणे , हसू , देणाऱ्याने
Correct Answer: वरील सर्व योग्य
दिलेल्या सर्व जोड्या नामाच्या प्रकारांनुसार अचूक आहेत. (सोने/दूध/साखर ही पदार्थवाचक नामे असून ती सामान्य नामाचे उपप्रकार आहेत.)
Question : 25
पर्यायी उत्तरातून अचूक उत्तर शोधा - काही नामे नेहमी अनेकवचनी आढळतात
Correct Answer: डोहाळे
डोहाळे हे नाम नेहमी अनेकवचनीच वापरले जाते. इतर नामे एकवचनी (दार, घर, माणूस) म्हणून देखील वापरली जातात.
Your Score
Total Questions :
Attempted :
Correct Answers :
Wrong Answers :
Your Score : /