नाम व नामाचे प्रकार मराठी व्याकरण प्रश्नसंच
Question : 1
सृष्टीतील कोणत्याही घटकाला ओळखण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या विकारी शब्दाला काय म्हणतात ?
Correct Answer: नाम
सृष्टीतील कोणत्याही घटकाला ओळखण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या शब्दाला नाम (Noun) म्हणतात, जे विकारी असते.
Question : 2
मराठीत नामाचे मुख्य किती प्रकार पडतात
Correct Answer: तीन
मराठी व्याकरणात नामाचे मुख्य तीन प्रकार आहेत: सामान्यनाम, विशेषनाम आणि भाववाचक नाम.
Question : 3
नामाचे मुख्य तीन प्रकार कोणते ?
Correct Answer: सामान्यनाम , विशेषनाम , भाववाचक नाम
सामान्यनाम, विशेषनाम आणि भाववाचक नाम हे मराठीतील नामाचे मूलभूत आणि मुख्य तीन प्रकार आहेत.
Question : 4
खालील वाक्यातील अधोरेखित शब्दाची जात ओळखा ? गरिबांना सर्वांनी मदत करणे आवश्यक आहे
Correct Answer: नाम
मूळ शब्द 'गरीब' हे विशेषण असले तरी, या वाक्यात त्याला विभक्ती लागून (गरिबांना) ते नाम म्हणून वापरले आहे (नामासारखे कार्य करणारे विशेषण).
Question : 5
कुत्र्याने चावा घेतला ? अधोरेखित शब्दाचे मूळ नाम कोणते
Correct Answer: कुत्रा
'कुत्र्याने' हे नामाचे विभक्ती लागून आलेले रूप आहे, ज्याचे मूळ नाम कुत्रा हे आहे.
Question : 6
पर्यायी उत्तरांतील गटाबाहेरचा शब्द कोणता
Correct Answer: चांगली
शांतता आणि सौंदर्य ही भाववाचक नामे आहेत, तर चांगली आणि श्रीमंत ही विशेषणे आहेत. 'चांगली' हे विशेषण असून भाववाचक नामांच्या गटात बसत नाही.
Question : 7
खाली दिलेल्या पर्यायातून पदार्थवाचक नावांचा गट ओळखा
Correct Answer: दूध , साखर , कापड , सोने
पदार्थवाचक नामे मोजता येत नाहीत, परंतु त्यांचे वजन करता येते. दूध, साखर, कापड आणि सोने ही सर्व पदार्थवाचक नामे आहेत.
Question : 8
पुढील वाक्यातील अधोरेखित शब्दाची शब्दजात सांगा . आमच्या गावात बरेच पाटील आहेत
Correct Answer: सामान्य नाम
'पाटील' हे मूळतः विशेषनाम असले तरी, या वाक्यात ते एका जातीच्या (पदवीधारकांच्या) अनेक व्यक्तींसाठी ('बरेच पाटील') वापरले आहे, म्हणून ते सामान्यनाम ठरते.
Question : 9
आम्हाला आजच्या विद्यार्थ्यांत सुदामा नको भीम हवेत . अधोरेखित शब्दांचा प्रकार सांगा
Correct Answer: सामान्य नाम
येथे 'सुदामा' (गरीब) आणि 'भीम' (बलवान) ही विशेषनामे नसून विशिष्ट गुणांसाठी वापरली आहेत, त्यामुळे ती सामान्यनामाचे कार्य करतात.
Question : 10
वानर झाडावर चढले अधोरेखित शब्दाची जात ओळखा
Correct Answer: सामान्य नाम
वानर हा शब्द एकाच जातीच्या सर्व प्राण्यांना लागू होतो, म्हणून ते सामान्य नाम आहे.
Question : 11
तुमचा मुलगा कुंभकर्णच दिसतो या विधानातील अधोरेखित शब्दाच्या नामाचे कार्य ओळखा
Correct Answer: सामान्यनाम
'कुंभकर्ण' हे विशेषनाम असले तरी, या वाक्यात ते 'झोपाळू व्यक्ती' या गुणासाठी वापरले आहे, म्हणून ते सामान्यनामाचे कार्य करते.
Question : 12
एकाच गटातील प्रत्येक वस्तूला समान गुणधर्मामुळे जे एकच नाम दिले जाते त्याला ......... असे म्हणतात
Correct Answer: सामान्यनाम
जातीतील समान गुणधर्मांमुळे दिल्या जाणाऱ्या नावाला सामान्यनाम (Common Noun) म्हणतात, ज्यामुळे त्या जातीतील कोणत्याही घटकाचा बोध होतो.
Question : 13
एकाच जातीच्या पदार्थातील समान गुणधर्मामुळे त्या वस्तूला सर्वसामान्य नाव दिले जाते त्याला काय म्हणतात
Correct Answer: सामान्यनाम
जातीमधील समान गुणधर्मांमुळे वस्तूच्या जातीला दिलेले सर्वसामान्य नाव सामान्यनाम असते.
Question : 14
सामान्य नामाचे अनेक वचन होऊ शकते ; परंतु विशेषनामाचे व भाववाचक नामाचे अनेक वचन होत नाही हे विधान ..........
Correct Answer: सत्य आहे
मराठी व्याकरणातील वचनाच्या नियमांनुसार, सामान्यनाम हे अनेकवचनी होऊ शकते, पण विशेषनाम आणि भाववाचक नामे सामान्यतः एकवचनीच राहतात.
Question : 15
सामान्य नाम ......... असते
Correct Answer: जातीवाचक
सामान्यनाम एका विशिष्ट जातीचा बोध करून देते (उदा. नदी, मुलगा), म्हणून ते जातीवाचक असते.
Question : 16
पुढील विधाने पहा
1 ) नामाच्या तीन प्रकारापैकी फक्त सामान्य नामाचेच अनेक वचन होते
2 ) विशेष नाम हे एकाच व्यक्तीचे नाव असल्यामुळे त्याचे अनेक वचन होत नाही
1 ) नामाच्या तीन प्रकारापैकी फक्त सामान्य नामाचेच अनेक वचन होते
2 ) विशेष नाम हे एकाच व्यक्तीचे नाव असल्यामुळे त्याचे अनेक वचन होत नाही
Correct Answer: दोन्ही बरोबर
वचनाच्या नियमांनुसार सामान्यनामाचे अनेकवचन होते आणि विशेषनाम एकाच व्यक्तीचे असल्याने त्याचे अनेकवचन होत नाही, म्हणून दोन्ही विधाने योग्य आहेत.
Question : 17
नामाच्या ............ या प्रकाराचेच फक्त अनेक वचन होते
Correct Answer: सामान्य नाम
नामाच्या तीन मुख्य प्रकारांपैकी फक्त सामान्य नाम हे जातीवाचक असल्यामुळे त्याचेच अनेकवचन होऊ शकते.
Question : 18
योग्य विधान ओळखा
1 ) सामान्यनाम व्यक्तिवाचक असते
2 ) विशेषनाम जातिवाचक असते
1 ) सामान्यनाम व्यक्तिवाचक असते
2 ) विशेषनाम जातिवाचक असते
Correct Answer: दोन्ही नाही
सामान्यनाम जातिवाचक असते, तर विशेषनाम व्यक्तिवाचक असते. दिलेले दोन्ही विधाने चुकीची आहेत.
Question : 19
पुढील विधाने वाचा
1 ) कृष्णा , गोदावरी , भीमा ही नद्यांची नावे विशेषनामे आहेत परंतु नदी हे सामान्यनाम असून जातिवाचक आहे
2 ) राम , लक्ष्मण ही मुलांची विशेषनामे नाहीत परंतु मुलगा हे सामान्यनाम असून व्यक्तिवाचक आहे
3 ) सामान्यनामाचे अनेकवचन होत नाही
4 ) विशेषनामाचे अनेकवचन होते
1 ) कृष्णा , गोदावरी , भीमा ही नद्यांची नावे विशेषनामे आहेत परंतु नदी हे सामान्यनाम असून जातिवाचक आहे
2 ) राम , लक्ष्मण ही मुलांची विशेषनामे नाहीत परंतु मुलगा हे सामान्यनाम असून व्यक्तिवाचक आहे
3 ) सामान्यनामाचे अनेकवचन होत नाही
4 ) विशेषनामाचे अनेकवचन होते
Correct Answer: फक्त 1 योग्य
विधान 1 हे नामाचे प्रकार आणि स्वरूप अचूकपणे स्पष्ट करते. विधाने 2, 3 आणि 4 चुकीची आहेत.
Question : 20
पुढील विधाने वाचा
1 ) विशेषनामे व भाववाचक नामे ही अनेकवचनी असतात
2 ) सामान्यनामाचे अनेकवचन शक्य नसते
3 ) विशेषनामे कधीकधी सामान्य नामाचे कार्य करतात
4 ) पदार्थवाचक नाम व समूहवाचक नाम हे सामान्य नामाचे दोन प्रकार आहेत
1 ) विशेषनामे व भाववाचक नामे ही अनेकवचनी असतात
2 ) सामान्यनामाचे अनेकवचन शक्य नसते
3 ) विशेषनामे कधीकधी सामान्य नामाचे कार्य करतात
4 ) पदार्थवाचक नाम व समूहवाचक नाम हे सामान्य नामाचे दोन प्रकार आहेत
Correct Answer: 3 आणि 4 योग्य
विशेषनामे आणि भाववाचक नामे एकवचनी असतात (1-चूक), सामान्यनामाचे अनेकवचन शक्य असते (2-चूक), तर 3 आणि 4 ही विधाने पूर्णपणे योग्य आहेत.
Question : 21
ज्या नामांनी एकाच जातीतील प्राण्याचा , पदार्थाचा किंवा त्याच्या समूहाचा बोध होतो त्यांना .............. म्हणतात
Correct Answer: सामान्यनाम
एका जातीतील सर्व प्राण्यांचा, पदार्थांचा किंवा समूहाचा बोध करून देणाऱ्या नामाला सामान्यनाम (Common Noun) म्हणतात.
Question : 22
विशेष नाम हे ........... असते
Correct Answer: व्यक्तिवाचक
विशेषनाम हे एका विशिष्ट व्यक्तीचा, वस्तूचा किंवा ठिकाणाचा बोध करून देते, म्हणून ते व्यक्तिवाचक (Proper Noun) असते.
Question : 23
वस्तूच्या अंगाचा गुण-धर्म म्हणजे भाव व्यक्त करणाऱ्या नामाला काय म्हणतात
Correct Answer: भाववाचक नाम
वस्तूच्या अंगचा गुणधर्म, अवस्था किंवा भाव (उदा. सौंदर्य, शहाणपणा) दर्शवणाऱ्या नामाला भाववाचक नाम म्हणतात.
Question : 24
सामान्यनामे व विशेषनामे यांना ' आई , ई , की , गिरी , ता , त्व , पण , पणा , य , व ' यासारखे प्रत्यय लावून ........... नावे तयार करता येतात
Correct Answer: भाववाचक
हे प्रत्यय नाम किंवा विशेषण यांना लावून भाववाचक नामे तयार केली जातात (उदा. गुलाम → गुलामगिरी, मित्र → मित्रत्व).
Question : 25
भाववाचक नाम हे ---------------- असते
Correct Answer: यापैकी नाही
भाववाचक नामे ही गुणवाचक किंवा अवस्थावाचक असतात. ती व्यक्तिवाचक, जातीवाचक किंवा धर्मीवाचक नसतात, म्हणून योग्य पर्याय 'यापैकी नाही' हा आहे.
Your Score
Total Questions :
Attempted :
Correct Answers :
Wrong Answers :
Your Score : /