नामाचा वचनविचार मराठी व्याकरण प्रश्नसंच
Question : 1
विकारी शब्दाच्या ठिकाणी संख्या सुचविण्याचा जो धर्म आहे त्याला काय म्हणतात ?
Correct Answer: वचन
नामाचे रूप एक वस्तू किंवा अनेक वस्तू दर्शवते, त्या गुणधर्माला वचन म्हणतात
Question : 2
नामाच्या वचन विचारासंदर्भात खाली दिलेल्या विधानापैकी अयोग्य विधान ओळखा
Correct Answer: 4 . सर्व प्रकारच्या नामांचे अनेकवचन होते
विशेष नाम (उदा. पुणे, गंगा) आणि भाववाचक नाम (उदा. सौंदर्य, आनंद) यांचे अनेकवचन सामान्यतः होत नाही. ते नेहमी एकवचनीच वापरले जातात. म्हणून पर्याय 4 अयोग्य आहे
Question : 3
वचनासंबंधी काही विशेष गोष्टी अशा -
अ ) नामांच्या तीन प्रकारांपैकी फक्त सामान्य नामाचे अनेक वचन होत नाही
ब ) काही नामे नेहमी अनेकवचनी आढळतात
क ) ' आ ' कारांत पुल्लिंगी नामाचे अनेकवचन ' वा ' कारांत होते
वरील विधानातून योग्य ते पर्यायी उत्तर शोधा
अ ) नामांच्या तीन प्रकारांपैकी फक्त सामान्य नामाचे अनेक वचन होत नाही
ब ) काही नामे नेहमी अनेकवचनी आढळतात
क ) ' आ ' कारांत पुल्लिंगी नामाचे अनेकवचन ' वा ' कारांत होते
वरील विधानातून योग्य ते पर्यायी उत्तर शोधा
Correct Answer: फक्त ब बरोबर
अ) अयोग्य: फक्त सामान्य नामाचेच अनेकवचन होते, विशेषनाम व भाववाचक नामाचे होत नाही.
ब) योग्य: काही नामे (उदा. डोहाळे, कांजिण्या, हाल) नेहमी अनेकवचनीच आढळतात.
क) अयोग्य: 'आ' कारान्त पुल्लिंगी नामाचे अनेकवचन 'ए' कारान्त होते (उदा. घोडा - घोडे)
ब) योग्य: काही नामे (उदा. डोहाळे, कांजिण्या, हाल) नेहमी अनेकवचनीच आढळतात.
क) अयोग्य: 'आ' कारान्त पुल्लिंगी नामाचे अनेकवचन 'ए' कारान्त होते (उदा. घोडा - घोडे)
Question : 4
' अ ' कारान्त स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन ........... होते ( उदा . वीट - विटा )
Correct Answer: ' आ ' कारान्त
ज्या स्त्रीलिंगी नामाच्या शेवटी 'अ' असतो (उदा. वीट, भिंत) त्यांचे अनेकवचन 'आ' कारान्त (उदा. विटा, भिंती) होते. (अपवाद: जीभ - जिभा, सून - सुना)
Question : 5
पुढील विधाने वाचा व योग्य विधान/विधाने निवडा ?
1 ) ' आ ' कारान्त पुल्लिंगी नामाचे अनेकवचन ' ए ' कारान्त होते
2 ) ' अ ' कारान्त स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन ' आ ' कारान्त किंवा ' ई ' कारान्त होते
1 ) ' आ ' कारान्त पुल्लिंगी नामाचे अनेकवचन ' ए ' कारान्त होते
2 ) ' अ ' कारान्त स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन ' आ ' कारान्त किंवा ' ई ' कारान्त होते
Correct Answer: 1 आणि 2
1) योग्य: घोडा (आ-कारान्त) → घोडे (ए-कारान्त).
2) योग्य: वीट (अ-कारान्त) → विटा (आ-कारान्त) आणि भिंत (अ-कारान्त) → भिंती (ई-कारान्त) - हे दोन्ही प्रकार 'अ' कारान्त स्त्रीलिंगी नामाच्या अनेकवचनात आढळतात
2) योग्य: वीट (अ-कारान्त) → विटा (आ-कारान्त) आणि भिंत (अ-कारान्त) → भिंती (ई-कारान्त) - हे दोन्ही प्रकार 'अ' कारान्त स्त्रीलिंगी नामाच्या अनेकवचनात आढळतात
Question : 6
खालील विधाने वाचून योग्य विधान ओळखा
1 ) ' ई ' कारान्त स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन ' या ' कारान्त होते
2 ) ' ऊ ' कारान्त स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन ' वा ' कारान्त होते
1 ) ' ई ' कारान्त स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन ' या ' कारान्त होते
2 ) ' ऊ ' कारान्त स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन ' वा ' कारान्त होते
Correct Answer: 1 आणि 2
1) योग्य: नदी (ई-कारान्त) → नद्या (या-कारान्त).
2) योग्य: जळू (ऊ-कारान्त) → जळवा (वा-कारान्त) (हे संस्कृतमधून आलेल्या शब्दांना लागू होते, 'जाऊ' सारखे काही अपवाद आहेत).
2) योग्य: जळू (ऊ-कारान्त) → जळवा (वा-कारान्त) (हे संस्कृतमधून आलेल्या शब्दांना लागू होते, 'जाऊ' सारखे काही अपवाद आहेत).
Question : 7
पुढील विधाने वाचा व योग्य विधान/विधाने निवडा ?
1 ) ' ऊ ' कारान्त नपुंसक लिंगी नामाचे अनेकवचन ' ए ' कारान्त होते
2 ) ' ए ' कारान्त नपुंसक लिंगी नामाचे अनेकवचन ' इ ' कारान्त होते
3 ) ' अ ' कारान्त नपुंसक लिंगी नामाचे अनेकवचन ' ए ' कारान्त होते
1 ) ' ऊ ' कारान्त नपुंसक लिंगी नामाचे अनेकवचन ' ए ' कारान्त होते
2 ) ' ए ' कारान्त नपुंसक लिंगी नामाचे अनेकवचन ' इ ' कारान्त होते
3 ) ' अ ' कारान्त नपुंसक लिंगी नामाचे अनेकवचन ' ए ' कारान्त होते
Correct Answer: 1 आणि 3
1) योग्य: लिंबू (ऊ-कारान्त) → लिंबे (ए-कारान्त).
2) अयोग्य: 'ए' कारान्त नपुंसक लिंगी नामाचे अनेकवचन 'ई' कारान्त होते (उदा. केळे → केळी).
3) योग्य: घर (अ-कारान्त) → घरे (ए-कारान्त).
2) अयोग्य: 'ए' कारान्त नपुंसक लिंगी नामाचे अनेकवचन 'ई' कारान्त होते (उदा. केळे → केळी).
3) योग्य: घर (अ-कारान्त) → घरे (ए-कारान्त).
Question : 8
खाली दिलेल्या कोणत्या पर्यायातील शब्दांची रूपे अनेकवचनी होताना बदलत नाहीत . योग्य तो पर्याय निवडा ?
Correct Answer: लाडू , वधू , शाळा , भाषा
या शब्दांचे अनेकवचन करताना रूपे बदलत नाहीत:
लाडू (एक) → लाडू (अनेक)
वधू (एक) → वधू (अनेक)
शाळा (एक) → शाळा (अनेक)
भाषा (एक) → भाषा (अनेक)
इतर पर्यायातील शब्द बदलतात. उदा. पोळी → पोळ्या, मासा → मासे, राक्षस → राक्षस/राक्षस
लाडू (एक) → लाडू (अनेक)
वधू (एक) → वधू (अनेक)
शाळा (एक) → शाळा (अनेक)
भाषा (एक) → भाषा (अनेक)
इतर पर्यायातील शब्द बदलतात. उदा. पोळी → पोळ्या, मासा → मासे, राक्षस → राक्षस/राक्षस
Question : 9
' ए 'कारान्त नपुंसक लिंगी नामाचे अनेकवचन ------------- होते
Correct Answer: ' ई ' कारान्त
उदा. केळे (ए-कारान्त) → केळी (ई-कारान्त), मोते (ए-कारान्त) → मोती (ई-कारान्त).
Question : 10
' ऊ 'कारान्त स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन ----------------- होते
Correct Answer: ' वा ' कारान्त
उदा. जळू (एकवचन) → जळवा (अनेकवचन). (अपवाद वगळता).
Question : 11
एक वचनात व अनेकवचनात सारखीच राहणारी नामांची रूपे कोणती ?
Correct Answer: 1 . दही , तरुणी , युवती , लाली , दासी
दही (नपुंसकलिंगी), तरुणी, युवती, लाली, दासी (ई-कारान्त स्त्रीलिंगी) या नामांची रूपे एकवचन व अनेकवचन या दोन्हीत सारखीच राहतात. (उदा. एक तरुणी, दोन तरुणी).
Question : 12
' ऊ 'कारान्त नपुंसक लिंगी नामाचे अनेकवचन ---------------- होते
Correct Answer: ' ए ' कारान्त
उदा. लिंबू (एकवचन) → लिंबे (अनेकवचन), गळू (एकवचन) → गळे (अनेकवचन).
Question : 13
' आ 'कारान्त पुल्लिंगी नामाचे अनेकवचन --------------- होते ( उदा . घोडा - घोडे )
Correct Answer: ' ए ' कारान्त
मराठीतील हा एक महत्त्वाचा नियम आहे: घोडा (आ-कारान्त) → घोडे (ए-कारान्त), रस्ता → रस्ते
Question : 14
' ई 'कारान्त स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन --------------- होते ( उदा . नदी - नद्या )
Correct Answer: ' या ' कारान्त
उदा. नदी (ई-कारान्त) → नद्या (या-कारान्त), स्त्री (ई-कारान्त) → स्त्रिया (या-कारान्त). (दासी, तरुणी सारखे अपवाद वगळता)
Question : 15
खालील शब्दापैकी अनेकवचनी नसलेला शब्द कोणता ?
Correct Answer:
Question : 16
चुकीचा पर्याय निवडा
Correct Answer:
Question : 17
दासी या स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन काय होईल ?
Correct Answer:
दासी हा शब्द स्त्रीलिंगी व्यक्तीवाचक नाम आहे . अशा प्रकारच्या काही शब्दांना (उदा. युवती, तरूणी, दासी) सामान्य वापरात अनेकवचन रूप घेतले जात नाही, कारण ते आपोआपच समूहवाचक किंवा संकल्पनावाचक मानले जातात
Question : 18
सोने या शब्दाचे वचन बदलून येणारे रूप शोधा ?
Correct Answer:
Question : 19
जसे 'केळ' या शब्दाचा अनेकवचन 'केळी' तसे 'वेळ' या शब्दाचे अनेकवचन काय ?
Correct Answer:
Question : 20
एकवचनी शब्द 'बाई' चा अनेकवचनी शब्द कोणता ?
Correct Answer:
Your Score
Total Questions :
Attempted :
Correct Answers :
Wrong Answers :
Your Score : /