विभक्ती व विभक्तीचे प्रकार मराठी व्याकरण प्रश्न | Vibhakti Marathi Grammar Questions | प्रश्नसंच - 1

Practice Questions

विभक्ती मराठी व्याकरण प्रश्नसंच

Question : 1
खालीलपैकी कोणत्या विभक्तीचे प्रत्यय सारखेच आहेत
▪️ द्वितीया - चतुर्थी
▪️ षष्ठी - पंचमी
▪️ द्वितीया - सप्तमी
▪️ षष्ठी - सप्तमी
Correct Answer: द्वितीया - चतुर्थी
द्वितीया (कर्म) आणि चतुर्थी (संप्रदान) या दोन्ही विभक्तींचे प्रत्यय स, ला, ते / स, ला, ना, ते हे सारखेच आहेत.
Question : 2
रामास वनवास मिळाला . अधोरेखित शब्दाची विभक्ती सांगा
▪️ चतुर्थी
▪️ पंचमी
▪️ तृतीया
▪️ प्रथमा
Correct Answer: चतुर्थी
'रामास' या शब्दात 'स' प्रत्यय असला तरी 'मिळाला' (प्राप्ती/देणे) या क्रियापदाच्या संदर्भात हा शब्द संप्रदान (चतुर्थी) दर्शवतो.
Question : 3
पासून व पलीकडे या शब्दयोगी अव्ययांचा उपयोग कोणत्या विभक्ती कार्यासाठी केला आहे ? अचूक पर्याय निवडा
▪️ पंचमी व सप्तमी
▪️ द्वितीया व चतुर्थी
▪️ तृतीया व षष्ठी
▪️ द्वितीया व संबोधन
Correct Answer: पंचमी व सप्तमी
'पासून' हे पंचमी (अपादान/वियोग) चे कार्य करते, तर 'पलीकडे' हे सप्तमी (अधिकरण/स्थान) चे कार्य करते.
Question : 4
रामाहून गोविंदा मोठा आहे अधोरेखित शब्दातील विभक्ती प्रत्ययाचा कारकार्थ खालीलपैकी कोणता आहे
▪️ अपादान
▪️ संप्रदान
▪️ करण
▪️ कर्ता
Correct Answer: अपादान
'हून' हा पंचमी विभक्तीचा प्रत्यय आहे. तुलना (Separation) किंवा वियोग दर्शवणाऱ्या शब्दांचा कारकार्थ अपादान असतो.
Question : 5
ऊन , हून ही कोणत्या विभक्तीची रूपे आहेत
▪️ पंचमी
▪️ षष्ठी
▪️ तृतीया
▪️ चतुर्थी
Correct Answer: पंचमी
ऊन, हून हे पंचमी विभक्तीचे एकवचन आणि अनेकवचनातील प्रत्यय आहेत.
Question : 6
षष्ठी विभक्तीचे प्रत्यय कोणते आहेत
▪️ चा , ची , चे , च्या
▪️ स , ला , ना , ते
▪️ नी , शी , ई , ही
▪️ ऊन , हून
Correct Answer: चा , ची , चे , च्या
चा, ची, चे, च्या हे षष्ठी विभक्तीचे प्रत्यय आहेत, ज्यांचा अर्थ संबंध असतो.
Question : 7
षष्ठी विभक्तीचे एकवचनी प्रत्यय पुढीलपैकी कोणते आहेत
▪️ चा , ची , चे , च्या
▪️ स , ला , ते
▪️ नी , ए , शी
▪️ ऊन , हून
Correct Answer: चा , ची , चे , च्या
षष्ठी विभक्तीचे प्रत्यय लिंग, वचन आणि नामाच्या प्रकारानुसार बदलत असले तरी मूळ प्रत्यय चा, ची, चे, च्या हेच आहेत.
Question : 8
'त , ई , आ' हे कोणत्या विभक्तीचे प्रत्यय आहेत
▪️ सप्तमी
▪️ षष्ठी
▪️ तृतीया
▪️ पंचमी
Correct Answer: सप्तमी
त, ई, आ हे सप्तमी विभक्तीचे प्रत्यय आहेत, ज्यांचा कारकार्थ अधिकरण (स्थान/वेळ) असतो.
Question : 9
सप्तमी विभक्तीचे प्रत्यय ओळखा
▪️ त , ई , आ
▪️ स , ला , ना , ते
▪️ नी , शी , ई
▪️ चा , ची , चे , च्या
Correct Answer: त , ई , आ
सप्तमी विभक्तीचे प्रत्यय त, ई, आ हे आहेत.
Question : 10
'मी नदीच्या काठाने गेलो' अधोरेखित शब्दाच्या विभक्तीचा कारकार्थ ओळखा
▪️ अधिकरण
▪️ कर्ता
▪️ कर्म
▪️ करण
Correct Answer: अधिकरण
'काठाने' (काठावर) हे क्रियेचे स्थान (स्थळ) दर्शवते, म्हणून त्याचा कारकार्थ अधिकरण आहे.
Question : 11
पुढीलपैकी कोणत्या विभक्तीला अनेक वचनासाठी प्रत्यय आहे परंतु एक वचनास प्रत्यय नाही
▪️ संबोधन
▪️ प्रथमा
▪️ प्रथम
▪️ सप्तमी
Correct Answer: संबोधन
संबोधन विभक्तीच्या एकवचनाला प्रत्यय नसतो, पण अनेकवचनात नो (उदा. विद्यार्थ्यांनो) हा प्रत्यय लागतो.
Question : 12
पुढीलपैकी संबोधन या विभक्तीचे प्रत्यय ओळखा
▪️ नो
▪️ चा
▪️ ई
▪️ औ
Correct Answer: नो
संबोधन (हाक मारणे) या विभक्तीच्या अनेकवचनाचे प्रत्यय नो हे आहेत.
Question : 13
'हाक' हा कारकार्थ कोणत्या विभक्तीचा आहे
▪️ संबोधन
▪️ षष्ठी
▪️ द्वितीया
▪️ प्रथमा
Correct Answer: संबोधन
संबोधन (हाक मारणे) हा आठव्या विभक्तीचा कारकार्थ आहे.
Question : 14
अधोरेखित शब्दांच्या विभक्तीचा अर्थ ओळखा ? 'शाळेत वेळेवर यावे'
▪️ अधिकरण
▪️ करण
▪️ संबंध
▪️ कर्ता
Correct Answer: अधिकरण
'शाळेत' (शाळा + त) हे स्थान (स्थळ) दर्शवते, जो सप्तमीचा कारकार्थ अधिकरण आहे.
Question : 15
हरी शाळेत पायी गेला . या वाक्यातील अधोरेखित शब्दाच्या विभक्तीचा कारकार्थ ओळखा
▪️ करण
▪️ अपादान
▪️ अधिकरण
▪️ कर्ता
Correct Answer: करण
'पायी' (पायाने) हे जाण्याच्या क्रियेचे साधन दर्शवते, म्हणून कारकार्थ करण आहे.
Question : 16
संबोधन विभक्तीचे एकवचनी प्रत्यय कोणते
▪️ स , ला , ते
▪️ त , इ , आ
▪️ ने , ए , शी
▪️ प्रत्यय नाहीत
Correct Answer: प्रत्यय नाहीत
संबोधन विभक्तीच्या एकवचनाला (उदा. मुला!) कोणताही प्रत्यय लागत नाही.
Question : 17
'विद्यार्थ्यांनो भरपूर अभ्यास करा' या वाक्यातील विभक्ती ओळखा
▪️ संबोधन
▪️ द्वितीया
▪️ चतुर्थी
▪️ पंचमी
Correct Answer: संबोधन
'विद्यार्थ्यांनो' (विद्यार्थ्या + नो) हा शब्द हाक मारण्यासाठी (संबोधन) वापरला आहे.
Question : 18
'मला कविता स्फुरली' या वाक्यातील मला या शब्दाची विभक्ती ओळखा
▪️ द्वितीया
▪️ प्रथमा
▪️ षष्ठी
▪️ तृतीया
Correct Answer: द्वितीया
'मला' (मी + ला) हे 'ला' प्रत्यय असलेले रूप आहे. 'स्फुरली' या क्रियापदासाठी 'मला' हे कर्म मानले जाते, म्हणून ही द्वितीया विभक्ती आहे.
Question : 19
तुझ्या घरी कोण कोण आहे . अधोरेखित शब्दाची विभक्ती ओळखा
▪️ सप्तमी
▪️ षष्ठी
▪️ तृतीया
▪️ पंचमी
Correct Answer: सप्तमी
'घरी' (घर + ई). 'ई' हा सप्तमीचा प्रत्यय आहे, जो स्थान (अधिकरण) दर्शवतो.
Question : 20
'गीता , सीता पेक्षा उंच आहे' या वाक्यातील विभक्ती प्रतिरुपक अव्यय कोणते
▪️ पेक्षा
▪️ आहे
▪️ उंच
▪️ ला
Correct Answer: पेक्षा
'पेक्षा' हे शब्दयोगी अव्यय पंचमी विभक्तीच्या कारकार्थाचे (तुलना/अपादान) कार्य करते, म्हणून ते विभक्ती प्रतिरुपक अव्यय आहे.
Question : 21
विभक्तीच्या रूपामुळे वाक्यातील शब्दा - शब्दांमधील जे संबंध जोडले जातात त्यांना काय म्हणतात
▪️ विभक्तीचे अर्थ
▪️ उपपदविभक्ती
▪️ उपपदसंबंध
▪️ यापैकी नाही
Correct Answer: विभक्तीचे अर्थ
शब्दा - शब्दांमधील हे संबंध कारकार्थ (क्रियापदाशी) आणि उपपदार्थ (इतर शब्दांशी) या नावाने ओळखले जातात, जे एकत्रितपणे विभक्तीचे अर्थ म्हणून गणले जातात.
Question : 22
तुझी त्याच्याशी मैत्री आहे का ? अधोरेखित शब्दाची विभक्ती ओळखा
▪️ षष्ठी
▪️ तृतीया
▪️ पंचमी
▪️ प्रथमा
Correct Answer: षष्ठी
'तुझी' (तू + ची). 'ची' हा षष्ठी विभक्तीचा प्रत्यय आहे, जो संबंध (मैत्री) दर्शवतो.
Question : 23
'गोविंदाचे बोलून झाले' या वाक्यातील कर्त्याची विभक्ती ओळखा
▪️ षष्ठी
▪️ चतुर्थी
▪️ पंचमी
▪️ द्वितीया
Correct Answer: षष्ठी
हा भावे प्रयोगाचा प्रकार आहे, ज्यात कर्त्याला षष्ठीचा प्रत्यय लागतो (उदा. रामाचे, त्याचे).
Question : 24
पुढील वाक्यातील अधोरेखित केलेले नाम कोणत्या विभक्तीत आहे ते लिहा – मला परीक्षेची भीती वाटते
▪️ षष्ठी
▪️ सप्तमी
▪️ चतुर्थी
▪️ पंचमी
Correct Answer: षष्ठी
'परीक्षेची' (परीक्षे + ची). 'ची' हा षष्ठी विभक्तीचा प्रत्यय आहे.
Question : 25
शिक्षकांनी मुलांना शाबासकी दिली . अधोरेखित शब्दाचा विभक्ती प्रत्यय ओळखा
▪️ चतुर्थी अनेकवचन
▪️ द्वितीय अनेकवचन
▪️ प्रथम अनेकवचन
▪️ तृतीय अनेकवचन
Correct Answer: चतुर्थी अनेकवचन
'मुलांना' या शब्दात 'ना' हा प्रत्यय आहे आणि क्रियापद 'दिली' (देणे) असल्याने, हे संप्रदान (चतुर्थी) अनेकवचनाचे रूप आहे.

Your Score

Total Questions :
Attempted :
Correct Answers :
Wrong Answers :
Your Score : /

Post a Comment

Previous Post Next Post