नातेसंबंध प्रश्न बुद्धिमत्ता | Blood Relation Questions in Marathi

नातेसंबंध बुद्धिमत्ता प्रश्नसंच | Blood Relation Reasoning Questions with Answers in Marathi

आपल्या कुटुंबातील नातेसंबंध आपण सहज ओळखतो, पण तेच संबंध शब्दांत गुंतागुंतीच्या पद्धतीने दिले असतील तर विचार करावा लागतो. बुद्धिमत्ता या विषयातील नातेसंबंध Blood Relation प्रश्न हे याच क्षमतेची चाचणी घेतात. दिलेल्या व्यक्तींमधील कौटुंबिक नाते (आई, वडील, भाऊ, बहीण, काका, मावशी इ.) समजून घेऊन योग्य उत्तर शोधणे हे या प्रश्नांचे मुख्य उद्दिष्ट असते

MPSC, Talathi, Police Bharti, PSI, SSC, Bank (IBPS, SBI), ZP Bharti अशा स्पर्धा परीक्षांमध्ये हा घटक हमखास विचारला जातो. योग्य आकृती (Family Tree) काढण्याची सवय असल्यास हे प्रश्न सोपे आणि अचूक सुटतात

या टॉपिकमधून पिढ्यांमधील संबंध, लिंग ओळख, दिशेने दिलेले नातेसंबंध, तसेच मिश्र माहितीवर आधारित प्रश्न विचारले जातात

उदाहरण :
P हा Q चा वडील आहे. Q ही R ची आई आहे. तर P चा R शी काय संबंध ?

या घटकात प्रामुख्याने खालील प्रकारचे नातेसंबंध प्रश्न येतात ;
सरळ नातेसंबंध प्रश्न
मिश्र (क्लिष्ट) नातेसंबंध
पिढी आधारित नातेसंबंध
दिशा + नातेसंबंध प्रश्न
Family Tree आधारित प्रश्न

---

या घटकावर खाली दिलेले सर्व प्रश्न सोडवा आणि तुमची बुद्धिमत्ता चाचणी तयारी अधिक भक्कम करा

1 ) एका व्यक्तीकडे बोट दाखवून सुरेश म्हणाला, "तो माझ्या वडिलांच्या एकुलत्या एक मुलाचा मुलगा आहे," तर सुरेशचे त्या व्यक्तीशी नाते काय ?

A) भाऊ

B) वडील

C) काका

D) आजोबा

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - B | वडील
स्पष्टीकरण : सुरेशच्या वडिलांचा एकुलता एक मुलगा म्हणजे स्वतः 'सुरेश'. सुरेशच्या मुलाचा मुलगा सुरेशसाठी 'मुलगा' असेल, म्हणून सुरेश त्या व्यक्तीचा 'वडील' आहे.

---

2 ) 'अ' हा 'ब' चा भाऊ आहे, 'क' ही 'अ' ची आई आहे, 'ड' हा 'क' चा वडील आहे, तर 'ब' चे 'ड' शी नाते काय ?

A) मुलगा / मुलगी

B) नातू / नात

C) भाऊ / बहिण

D) आजी / आजोबा

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - B | नातू / नात
स्पष्टीकरण : 'अ' आणि 'ब' भावंडे आहेत. 'क' त्यांची आई आहे. आईचे वडील ('ड') हे 'ब' चे 'आजोबा' लागतील. म्हणून 'ब' हा/ही 'ड' चा 'नातू' किंवा 'नात' असेल.

---

3 ) एका स्त्रीची ओळख करून देताना एक पुरुष म्हणाला, "तिच्या पतीची आई ही माझ्या आईची एकुलती एक मुलगी आहे," तर त्या पुरुषाचे त्या स्त्रीशी नाते काय ?

A) भाऊ

B) वडील

C) सासरा

D) मामा

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - D | मामा
स्पष्टीकरण : पुरुषाच्या आईची एकुलती एक मुलगी म्हणजे त्या पुरुषाची 'बहीण'. स्त्रीच्या पतीची आई (म्हणजेच स्त्रीची सासू) ही त्या पुरुषाची बहीण आहे. सासूचा भाऊ हा 'मामा' लागतो.

---

4 ) राहुल आणि दीपक भाऊ आहेत. प्रमिला ही दीपकची बहीण आहे. संतोष हा प्रमिलाचा मुलगा आहे, तर राहुलचे संतोषशी नाते काय?

A) मामा

B) काका

C) भाऊ

D) आजोबा

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - A | मामा
स्पष्टीकरण : राहुल, दीपक आणि प्रमिला ही तिन्ही भावंडे आहेत. प्रमिलाचा मुलगा संतोष आहे. आईचा भाऊ 'मामा' असतो, म्हणून राहुल संतोषचा 'मामा' आहे.

---

5 ) जर 'X' हा 'Y' चा भाऊ असेल आणि 'Z' ही 'X' ची मुलगी असेल, तर 'Y' चे 'Z' शी नाते काय ?

A) काका किंवा आत्या

B) मामा किंवा मावशी

C) आई किंवा वडील

D) बहीण किंवा भाऊ

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - A | काका / आत्या
स्पष्टीकरण : 'X' हा 'Z' चा वडील आहे. 'Y' हा 'X' चा भाऊ किंवा बहीण असू शकतो. वडिलांचा भाऊ 'काका' किंवा वडिलांची बहीण 'आत्या' असते

---

6 ) माझ्या आईच्या वडिलांच्या एकुलत्या एक मुलीचा मुलगा माझा कोण लागेल ?

A) चुलत भाऊ

B) स्वतः किंवा भाऊ

C) मामा

D) भाचा

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - B | स्वतः किंवा भाऊ
स्पष्टीकरण : आईच्या वडिलांची (आजोबांची) एकुलती एक मुलगी म्हणजे स्वतः 'आई'. आईचा मुलगा हा 'स्वतः' किंवा 'भाऊ' असू शकतो.

---

7 ) विमलची ओळख करून देताना कमल म्हणाली, "ती माझ्या पतीच्या वडिलांच्या पत्नीची मुलगी आहे," तर विमल कमलची कोण ?

A) बहीण

B) नणंद

C) जाऊ

D) सासू

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - B | नणंद
स्पष्टीकरण : कमलच्या पतीचे वडील म्हणजे सासरा. सासऱ्याची पत्नी म्हणजे सासू. सासूची मुलगी म्हणजे पतीची बहीण. पतीची बहीण 'नणंद' लागते.

---

8 ) 'A' ही 'B' ची बहीण आहे. 'C' हा 'B' चा मुलगा आहे. 'D' ही 'C' ची मुलगी आहे, तर 'A' चे 'D' शी नाते काय ?

A) आजी

B) पणजी

C) आत्या

D) चुलती

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - A | आजी
स्पष्टीकरण : 'B' हा 'C' चा वडील आहे आणि 'A' ही 'B' ची बहीण आहे. म्हणजे 'A' ही 'C' ची 'आत्या' आहे. आत्याची पुतणी 'D' आहे, त्यामुळे वडिलांच्या बाजूने 'A' ही 'D' ची 'आजी' (आत्या-आजी) लागेल.

---

9 ) एका फोटोतील मुलाकडे बघून मीना म्हणाली, "याची आई माझ्या आईची एकुलती एक मुलगी आहे," तर मीनाचे त्या मुलाशी नाते काय ?

A) बहीण

B) मावशी

C) आई

D) आत्या

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - C | आई
स्पष्टीकरण : मीनाच्या आईची एकुलती एक मुलगी म्हणजे स्वतः 'मीना'. म्हणून त्या मुलाची आई खुद्द मीनाच आहे.

---

10 ) शामचे वडील हे रामच्या आईचे भाऊ आहेत, तर राम हा शामचा कोण ?

A) भाऊ

B) पुतण्या

C) मामा

D) मावस भाऊ / आतेभाऊ

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - D | मावस भाऊ / आतेभाऊ
स्पष्टीकरण : शामचे वडील रामच्या आईचे भाऊ आहेत, म्हणजेच रामचे ते 'मामा' आहेत. मामाचा मुलगा (मामेभाऊ) आणि मावशीचा मुलगा (मावसभाऊ) हे 'भाऊ' (Cousins) लागतात

---

11 ) समीर हा अशोकचा एकुलता एक मुलगा आहे. गीता ही अशोकची सून आहे, तर गीताचे समीरशी नाते काय ?

A) आई

B) पत्नी

C) बहीण

D) मुलगी

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - B | पत्नी
स्पष्टीकरण : समीर अशोकचा एकुलता एक मुलगा आहे आणि गीता अशोकची सून आहे. याचा अर्थ गीता ही समीरची पत्नी आहे.

---

12 ) एका पुरुषाची ओळख करून देताना स्त्री म्हणाली, "याची पत्नी ही माझ्या वडिलांची एकुलती एक मुलगी आहे," तर त्या स्त्रीचे पुरुषाशी नाते काय ?

A) सासू

B) मुलगी

C) पत्नी

D) मावशी

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - C | पत्नी
स्पष्टीकरण : स्त्रीच्या वडिलांची एकुलती एक मुलगी म्हणजे ती स्त्री 'स्वतः'. ती स्त्री त्या पुरुषाची पत्नी आहे.

---

13 ) सुनिलला दोन बहिणी आहेत आणि एक भाऊ आहे. तर सुनिलच्या भावाला किती बहिणी आहेत ?

A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - B | 2
स्पष्टीकरण : सुनिल आणि त्याचा भाऊ हे दोघे भाऊ आहेत. त्यांना ज्या दोन बहिणी आहेत, त्या दोघांनाही सारख्याच असतील. म्हणून भावाला सुद्धा २ बहिणी आहेत.

---

14 ) 'A' आणि 'B' हे पती-पत्नी आहेत. 'X' आणि 'Y' हे भाऊ आहेत. 'X' हा 'A' चा भाऊ आहे, तर 'Y' चे 'B' शी नाते काय ?

A) भाऊ

B) मेहुणा

C) मुलगा

D) सासरा

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - B | मेहुणा
स्पष्टीकरण : 'X' आणि 'Y' हे 'A' चे भाऊ आहेत. 'B' हा 'A' चा जोडीदार आहे. पत्नी/पतीचा भाऊ 'मेहुणा' (Brother-in-law) असतो.

---

15 ) एका मुलीच्या फोटोकडे पाहून नीता म्हणाली, "ती माझ्या वडिलांच्या आईच्या एकुलत्या एक मुलाची मुलगी आहे." तर नीताचे त्या मुलीशी नाते काय ?

A) चुलत बहीण

B) मावसबहीण

C) स्वतः किंवा बहीण

D) भाची

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - C | स्वतः किंवा बहीण
स्पष्टीकरण : वडिलांची आई म्हणजे आजी. आजीचा एकुलता एक मुलगा म्हणजे स्वतः 'वडील'. वडिलांची मुलगी म्हणजे 'बहीण' किंवा ती स्वतः असू शकते.

---

16 ) राजूच्या वडिलांचे नाव विठ्ठल आहे. विठ्ठल यांच्या वडिलांचे नाव सखाराम आहे. तर सखाराम हे राजूचे कोण ?

A) पंजोबा

B) आजोबा

C) काका

D) मामा

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - B | आजोबा
स्पष्टीकरण : वडिलांचे वडील 'आजोबा' असतात.

---

17 ) एका वृद्ध व्यक्तीकडे बोट दाखवून किरण म्हणाला, "त्याचा मुलगा हा माझ्या मुलाचा काका आहे," तर त्या वृद्ध व्यक्तीचे किरणशी नाते काय ?

A) भाऊ

B) वडील

C) आजोबा

D) मामा

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - B | वडील
स्पष्टीकरण : किरणच्या मुलाचा काका म्हणजे किरणचा स्वतःचा 'भाऊ'. वृद्ध व्यक्तीचा मुलगा हा किरणचा भाऊ आहे, याचा अर्थ ती वृद्ध व्यक्ती किरणचे 'वडील' आहेत.

---

18 ) 'P' हा 'Q' चा मुलगा आहे. 'R' ही 'Q' ची बहीण आहे. 'S' हा 'R' चा मुलगा आहे. तर 'P' चे 'S' शी नाते काय ?

A) चुलत भाऊ

B) मावस भाऊ

C) मामा

D) भाचा

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - B | मावस भाऊ
स्पष्टीकरण : 'Q' आणि 'R' या बहिणी असतील (किंवा भाऊ-बहीण). त्यांच्या मुलांना एकमेकांचे मावस भाऊ किंवा आतेभाऊ म्हणता येईल.

---

19 ) सतीशची आई ही राहुलच्या वडिलांची मुलगी आहे, तर राहुल हा सतीशचा कोण ?

A) काका

B) मामा

C) वडील

D) आजोबा

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - B | मामा
स्पष्टीकरण : राहुलच्या वडिलांची मुलगी म्हणजेच राहुलची 'बहीण'. सतीशची आई ही राहुलची बहीण आहे, म्हणून राहुल सतीशचा 'मामा' लागेल.

---

20 ) माझ्या वडिलांच्या मेहुण्याच्या बहिणीचा मुलगा माझा कोण ?

A) भाऊ

B) काका

C) पुतण्या

D) भाचा

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - A | भाऊ
स्पष्टीकरण : वडिलांचा मेहुणा म्हणजे 'मामा'. मामाची बहीण म्हणजे 'आई' किंवा 'मावशी'. आईचा किंवा मावशीचा मुलगा 'भाऊ' असतो.

---

21 ) जर 'A + B' म्हणजे A हा B चा भाऊ आहे, 'A - B' म्हणजे A ही B ची बहीण आहे, तर 'P + Q - R' मध्ये P चे R शी नाते काय ?

A) बहीण

B) भाऊ

C) आई

D) मुलगा

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - B | भाऊ
स्पष्टीकरण : P हा Q चा भाऊ आहे आणि Q ही R ची बहीण आहे. म्हणून P, Q आणि R ही भावंडे आहेत. P हा R चा 'भाऊ' आहे.

---

22 ) जर 'A x B' म्हणजे A हा B चा वडील आहे आणि 'A ÷ B' म्हणजे A ही B ची मुलगी आहे, तर 'P x Q ÷ R' मध्ये R चे P शी नाते काय ?

A) मुलगा

B) मुलगी

C) पत्नी

D) बहीण

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - C | पत्नी
स्पष्टीकरण : P हा Q चा वडील आहे. Q ही R ची मुलगी आहे. याचा अर्थ P आणि R हे पती-पत्नी असून Q त्यांची मुलगी आहे. म्हणून R ही P ची 'पत्नी' आहे.

---

23 ) जर 'P Q' म्हणजे P हा Q चा मुलगा आहे आणि 'P # Q' म्हणजे P ही Q ची आई आहे, तर 'M # N O' यावरून O चे M शी नाते काय ?

A) पती

B) पत्नी

C) भाऊ

D) मुलगा

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - A | पती
स्पष्टीकरण : M ही N ची आई आहे. N हा O चा मुलगा आहे. म्हणजे M ही O ची पत्नी आहे आणि O हा M चा 'पती' आहे.

---

24 ) जर 'A % B' म्हणजे A हा B चा मामा आहे आणि 'A & B' म्हणजे A ही B ची आत्या आहे, तर 'X % Y & Z' मध्ये X चे Z शी नाते काय ?

A) वडील

B) काका

C) आजोबा

D) मामा

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - D | मामा
स्पष्टीकरण : X हा Y चा मामा आहे. Y ही Z ची आत्या आहे. या गुंतागुंतीच्या नात्यात X हा Z च्या पिढीतील मामाच असेल.

---

25 ) जर 'A * B' म्हणजे A ही B ची सासू आहे, तर 'P * Q' मध्ये Q चे P शी नाते काय असू शकते ?

A) सून किंवा जावई

B) मुलगा

C) मुलगी

D) सासरा

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - A | सून किंवा जावई
स्पष्टीकरण : P ही Q ची सासू आहे, याचा अर्थ Q हा P चा एकतर 'जावई' किंवा 'सून' आहे.

---

26 ) जर 'L @ M' म्हणजे L हा M चा नातू आहे आणि 'M # N' म्हणजे M हा N चा मुलगा आहे, तर 'L @ M # N' मध्ये N चे L शी नाते काय ?

A) वडील

B) आजोबा

C) पंजोबा

D) काका

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - C | पंजोबा
स्पष्टीकरण : L हा M चा नातू आहे. M हा N चा मुलगा आहे. म्हणजे N हे L चे 'पंजोबा' (Great Grandfather) लागतील.

---

27 ) जर 'A + B' म्हणजे A हा B चा भाऊ आणि 'A x B' म्हणजे A ही B ची पत्नी, तर 'P x Q + R' मध्ये P चे R शी नाते काय ?

A) आई

B) बहीण

C) वहिनी

D) सासू

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - C | वहिनी
स्पष्टीकरण : Q हा R चा भाऊ आहे. P ही Q ची पत्नी आहे. भावाची पत्नी 'वहिनी' (Sister-in-law) लागते.

---

28 ) जर 'A - B' म्हणजे A ही B ची आई आणि 'A ÷ B' म्हणजे A हा B चा मुलगा, तर 'P ÷ Q - R' मध्ये P चे R शी नाते काय ?

A) वडील

B) भाऊ

C) काका

D) मुलगा

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - B | भाऊ
स्पष्टीकरण : Q ही R ची आई आहे. P हा Q चा मुलगा आहे. एकाच आईची दोन मुले म्हणजे P हा R चा 'भाऊ' आहे.

---

29 ) जर 'D # E' म्हणजे D हा E चा भाचा आहे आणि 'E + F' म्हणजे E ही F ची बहीण आहे, तर D चे F शी नाते काय ?

A) मुलगा

B) पुतण्या / भाचा

C) मामा

D) वडील

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - B | पुतण्या / भाचा
स्पष्टीकरण : D हा E चा भाचा आहे आणि E ही F ची बहीण आहे. म्हणून D हा F चा सुद्धा 'भाचा' किंवा 'पुतण्या' असू शकतो.

---

30 ) जर 'A = B' म्हणजे A हा B चा जुळा भाऊ आहे, तर 'X = Y' मध्ये Y चे X शी नाते काय?

A) बहीण

B) जुळा भाऊ

C) आई

D) वडील

📋 योग्य उत्तर : पर्याय क्र - B | जुळा भाऊ
स्पष्टीकरण : जुळे असणे हे परस्पर नाते आहे. जर X हा Y चा जुळा भाऊ असेल, तर Y सुद्धा X चा 'जुळा भाऊच' असेल.

---