Sant Tukaram Maharaj Information In Marathi | संत तुकाराम महाराजांचे जीवन, विचार आणि वारकरी संप्रदायातील योगदान - संपूर्ण माहिती
संत तुकाराम महाराज मराठी माहिती : आजही ज्यांच्या अभंगातून माणुसकी आणि भक्तीचा संदेश गावोगावी पोहोचतो अशा जगद्गुरु श्री संत तुकाराम महाराज यांच्याबद्दल माहिती जाणून घ्यायला तुम्हाला नक्कीच आवडेल. आपल्या जीवनातील प्रत्येक अनुभव, मग तो सुखद असो वा दुःखद, त्यांनी आपल्या अभंगातून व्यक्त केला. त्यांचे विचार आजही समाजाला योग्य दिशा देत आहेत. जर तुम्ही MPSC किंवा इतर कोणत्याही परीक्षेची तयारी करत असाल, तर महाराष्ट्राच्या या महान संताचा जीवनप्रवास समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.
या ब्लॉग पोस्टमध्ये, आपण संत तुकाराम महाराज यांच्या जन्मापासून ते त्यांच्या वैकुंठागमनापर्यंतचा संपूर्ण प्रवास पाहणार आहोत. तुकाराम महाराजांचे बालपण, त्यांचे कौटुंबिक जीवन, त्यांना आलेले अनुभव, आणि त्यांनी रचलेले अभंग या सर्व पैलूंवर आपण सविस्तर चर्चा करणार आहोत. चला, मग सुरू करूया महाराष्ट्राच्या या महान संत कवीच्या अद्भुत जीवनप्रवासाला .........
| संक्षिप्त जीवन परिचय | |
|---|---|
| जन्म : | 21 जानेवारी 1608 |
| जन्मस्थान : | देहू |
| महानिर्वाण : | 19 मार्च 1649 |
| समाधी स्थळ : | देहू |
| पूर्ण नाव : | तुकाराम बोल्होबा अंबिले (मोरे) |
| वडिलांचे नाव : | बोल्होबा |
| आईचे नाव : | कनकाई |
| पत्नीचे नाव : | रखुमाबाई व जिजाबाई (आवली) |
| आडनाव : | अंबिले |
| कुळ : | मोरे |
| घराणे : | मराठा (कुणबी) |
| अपत्य : | ४ – महादेव, नारायण, भागीरथी, काशी |
| गुरु : | संत सद्गुरू बाबाजी चैतन्य |
| शिष्य : | संत निळोबा , संत बहिणाबाई |
बालपण आणि कौटुंबिक पार्श्वभूमी
संत तुकाराम महाराजांचा जन्म १६०८ मध्ये देहू, पुणे येथे झाला. त्यांचे पूर्ण नाव तुकाराम बोल्होबा अंबिले असे होते. त्यांचा जन्म 'अंबिले' या मराठा-कुणबी कुटुंबात झाला. त्यांचे वडील बोल्होबा आणि आई कनकाई, हे दोघेही विठ्ठलभक्त होते. त्यांचे मोठे बंधू सावजी आणि धाकटे बंधू कान्होबा होते. बालपणापासूनच तुकाराम महाराज अतिशय शांत आणि धार्मिक स्वभावाचे होते.
लहान असतानाच त्यांच्यावर अनेक संकटे आली. वयाच्या 17 व्या वर्षी त्यांच्या आई-वडिलांचे निधन झाले आणि त्यानंतर त्यांच्या मोठ्या वहिनींचेही निधन झाले. त्यामुळे कुटुंबाची संपूर्ण जबाबदारी त्यांच्या खांद्यावर आली. सुरुवातीला त्यांचा किराणा आणि सावकारीचा व्यवसाय होता, पण त्यातही त्यांना अनेक अडचणी आल्या.
संसारातून परमार्थकडे
व्यापारात झालेलं नुकसान आणि कुटुंबातील मृत्यू यामुळे तुकाराम महाराजांचे मन विरक्त झाले. त्यांनी आपला वेळ विठ्ठल नामाच्या जपामध्ये घालवायला सुरुवात केली. ते देहूजवळील भंडारा डोंगरावर जाऊन ध्यान करू लागले. याच काळात त्यांना गुरुमंत्र मिळाला, असे मानले जाते. एका स्वप्नात संत सद्गुरू बाबाजी चैतन्य महाराज यांनी त्यांना 'रामकृष्णहरी' या मंत्राचा उपदेश दिला, ज्यामुळे त्यांच्या आयुष्याला एक नवीन दिशा मिळाली.
याच काळात, तुकाराम महाराजांनी अभंग लिहायला सुरुवात केली. त्यांचे अभंग साधे, सोप्या आणि बोली भाषेत होते, ज्यामुळे ते सर्वसामान्यांना सहज समजत होते. त्यांनी विठ्ठलाची भक्ती, सामाजिक समता, आणि माणुसकीचा संदेश आपल्या अभंगातून दिला. 'भेदाभेद भ्रम अमंगळ' किंवा 'जे का रंजले गांजले, त्यासी म्हणे जो आपुले' असे त्यांचे अभंग आजही लोकांच्या ओठांवर आहेत.
विरोध आणि मान्यता
संत तुकाराम महाराज यांनी समाजातील अनेक वाईट प्रथांवर आणि दांभिकपणावर आपल्या अभंगातून टीका केली. यामुळे तत्कालीन काही कर्मठ आणि उच्चभ्रू लोकांनी त्यांचा विरोध केला. त्यांच्या अभंगांवर आक्षेप घेऊन इंद्रायणी नदीत बुडवण्याचा प्रयत्न केला गेला. मात्र, अशी आख्यायिका आहे की, १३ दिवसांनंतर ते अभंग पाण्याच्या पृष्ठभागावर परत आले. या घटनेमुळे तुकाराम महाराजांच्या चमत्काराची आणि त्यांच्या भक्तीची खात्री पटली आणि त्यांचा सन्मान वाढला.
त्यानंतर, छत्रपती शिवाजी महाराज आणि संत निळोबा यांसारख्या अनेक थोर व्यक्तींनी त्यांना सन्मान दिला. छत्रपती शिवाजी महाराजांनी त्यांचा आदर करून, त्यांच्या कार्याला पाठिंबा दिला.
वैकुंठगमन
संत तुकाराम महाराजांचे वैकुंठगमन आजही एक गूढ आहे. १६५० मध्ये, फाल्गुन वद्य द्वितीयेला, ते सदेह वैकुंठाला गेले, अशी मान्यता आहे. असे म्हणतात की, विमानाने विष्णू त्यांना सदेह घेऊन गेले. मात्र, काही अभ्यासकांच्या मते, या घटनेचा अर्थ त्यांनी देह त्याग केला, असा आहे. त्यांच्या देहाचे काय झाले हे जरी एक रहस्य असले, तरी त्यांचे विचार आणि अभंग आजही आपल्यामध्ये जिवंत आहेत.
संत तुकाराम महाराज यांनी केवळ अभंगच नाही, तर एक विचार दिला. तो विचार म्हणजे भक्ती, समता आणि माणुसकीचा. आजही त्यांचा वारसा वारीच्या रूपाने जिवंत आहे.
आशा आहे की, संत तुकाराम महाराज यांच्याविषयी ही माहिती तुम्हाला नक्कीच उपयोगी पडेल. या महान संताच्या कार्याबद्दल तुमचे काय विचार आहेत, ते आम्हाला कमेंटमध्ये नक्की कळवा !
वरील सर्व माहिती आम्ही केवळ वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत ज्ञान व माहिती म्हणून पोहोचवत आहोत. या माहितीची सत्यता, अचूकता, पूर्णता किंवा अद्ययावतपणा याबाबत MPSC Battle कोणताही दावा करत नाही . वाचकांनी किंवा प्रेक्षकांनी ही माहिती वापरताना स्वतः पडताळणी करूनच वापरावी